โรคหลอดเลือดสมองหรือ Stroke เป็นโรคหนึ่งที่ไม่ควรประมาท แต่ก่อนมักเกิดในผู้สูงอายุ แต่ปัจจุบันกลับพบในคนอายุน้อยและคนวัยทำงานมากขึ้น จากคนที่เคยใช้ชีวิตปกติ วันดีคืนดีอาจช่วยเหลือตัวเองไม่ได้อย่างกะทันหันขึ้นมาก็ได้ โรคนี้จึงถูกมองว่าน่ากลัวและเป็นสาเหตุการเสียชีวิตและความพิการอันดับต้นๆ ของคนไทย

โรคหลอดเลือดสมองมีโอกาสเกิดจากหลายปัจจัยเสี่ยง ไม่ว่าจะเป็นจากโรคความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง เบาหวาน การสูบบุหรี่ ดื่มสุราเป็นประจำ ซึ่งอาการของโรคมักเกิดขึ้นในทันทีทันใด เราจึงต้องหมั่นสังเกตตนเองอยู่เสมอและรีบเข้ารับการรักษาทันทีเมื่อพบอาการผิดปกติ เพื่อลดความเสี่ยงของภาวะสมองขาดเลือดและลดความเสี่ยงจากการพิการและเสียชีวิต การทำ External Counter Pulsation Therapy (ECP) ก็เป็นการรักษาอีกทางเลือกหนึ่งสำหรับผู้ป่วยหลอดเลือดสมอง เพื่อรักษาหลอดเลือดที่มีภาวะอักเสบแบบองค์รวม โดยไม่ต้องผ่าตัดหรือฉีดยาละลายลิ่มเลือด

ECP เป็นทางเลือกใหม่ของการรักษาโรคหลอดเลือดสมอง

โรคหลอดเลือดสมองคือภาวะที่สมองขาดเลือดไปเลี้ยง ส่งผลให้เซลล์ของสมองถูกทำลาย สาเหตุเกิดจากหลอดเลือดตีบ ตัน หรือแตก ทำให้สมองทำงานผิดปกติ มักเกิดแบบทันทีทันใด เริ่มแรกผู้ป่วยอาจมีอาการตามัว เห็นภาพซ้อน ปากเบี้ยว หน้าเบี้ยว แขนขาอ่อนแรง และมีโอกาสเป็นอัมพฤกษ์หรืออัมพาตได้ หากปล่อยไว้อาจเป็นอันตรายถึงชีวิต โดยปกติแล้วมักรักษาด้วยการผ่าตัดหรือใช้ยาละลายลิ่มเลือด แต่ในปัจจุบันที่ต่างประเทศเริ่มนำเทคโนโลยีทางการแพทย์อย่าง ECP มาใช้เป็นการรักษาทางเลือกสำหรับผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง หรืออาจใช้ร่วมกับการรักษาแผนปัจจุบันก็ได้

ECP คือเครื่องนวดกระตุ้นการทำงานของหัวใจที่ผ่านการรับรองมาตรฐานจากองค์การอาหารและยาแห่งสหรัฐอเมริกาและได้รับการยอมรับในระดับสากล การรักษาด้วยวิธีนี้จะช่วยเพิ่มการไหลเวียนของเลือดโดยไม่ต้องพึ่งการผ่าตัดหรือฉีดยาละลายลิ่มเลือด สามารถรักษาและฟื้นฟูปัญหาหลอดเลือดอักเสบและอุดตัน รวมไปถึงโรคหลอดเลือดสมองได้ โดยจะไปเพิ่มการไหลเวียนเลือดไปยังสมองและลดการเกิดลิ่มเลือดอุดตันในเส้นเลือด

หลักการทำงานของ ECP

เครื่อง ECP นั้นจะทำงานโดยกระตุ้นให้ร่างกายผู้ป่วยตอบสนองคล้ายกับการออกกำลังกายโดยไม่ต้องออกแรง (passive exercise) โดยอาศัยอุปกรณ์คล้ายถุงลมรัด 3 จุด ได้แก่ รอบต้นขา น่อง และสะโพก แล้วคอยบีบเป็นจังหวะให้สอดรับกับการบีบและคลายตัวของหัวใจ ทำให้กล้ามเนื้อหัวใจทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ เลือดสูบฉีดเข้าหัวใจได้มากขึ้น เพิ่มปริมาณเลือดที่ออกจากหัวใจไปยังอวัยวะต่างๆ รวมถึงสมอง เครื่อง ECP จะช่วยลดแรงต้านในเลือด ทำให้เลือดไหลเวียนไปยังสมองได้ดีขึ้น จึงช่วยลดความเสียหายของสมองจากภาวะขาดเลือด

ECP จะช่วยกระตุ้นการลำเลียงออกซิเจนและสารอาหารไปยังอวัยวะสำคัญ ช่วยลดการอักเสบของหลอดเลือด ทั้งยังช่วยกระตุ้นการสร้างหลอดเลือดและแขนงหลอดเลือดใหม่เพื่อเพิ่มการไหลเวียนเลือดให้ดีขึ้น เรียกได้ว่าช่วยทำให้ร่างกายสามารถซ่อมแซมตัวเองแบบธรรมชาติ (Natural Healing)

ECP ช่วยรักษาและฟื้นฟูผู้ป่วยหลอดเลือดสมองอย่างปลอดภัย

โดยทั่วไป ECP จะใช้เวลาแต่ละครั้งประมาณ 30-60 นาที บางงานวิจัยแนะนำให้ทำ ECP อย่างต่อเนื่อง 35 ครั้ง โดยวิธีนี้มีความปลอดภัย พบภาวะแทรกซ้อนจากการรักษาน้อยมาก บางรายอาจมีอาการปวดเมื่อยได้เล็กน้อยหลังทำประมาณ 1-2 วัน หรืออาการปวดศีรษะบ้างในการรักษาครั้งแรกๆ เนื่องจากหลอดเลือดขยายตัว แต่ไม่พบผลข้างเคียงที่รุนแรง หลังรับการรักษาด้วย ECP เสร็จแล้ว ผู้ป่วยไม่จำเป็นต้องนอนพักฟื้น สามารถกลับไปทำกิจวัตรประจำวันได้ตามปกติ

ECP มีประโยชน์ทั้งในแง่การรักษาโรคหลอดเลือดสมอง โดยเฉพาะกับผู้ป่วยที่ร่างกายไม่พร้อมรับการผ่าตัดหรือรับยาละลายลิ่มเลือด ทั้งยังใช้สำหรับฟื้นฟูหลังเข้ารับการรักษาโรคหลอดเลือดสมองแล้วก็ได้ โดยมีข้อดีคล้ายการออกกำลังกาย ผู้ป่วยจะฟื้นตัวได้ดี สามารถกลับมาใช้ชีวิตประจำวันอย่างปกติได้เร็วขึ้น และยังช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดโรคหลอดเลือดสมองซ้ำได้ด้วย

ECP เป็นวิธีการรักษาและฟื้นฟูทางเลือกใหม่สำหรับผู้ป่วยหลอดเลือดสมอง ที่มีประสิทธิภาพและความปลอดภัย แต่ทั้งนี้ควรอยู่ภายใต้การดูแลของทีมแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ โดยเริ่มจากเข้ารับการประเมินและวางแผนการรักษาร่วมกัน เพื่อจะได้รับการดูแลอย่างถูกต้องและเหมาะสม และได้กลับมาใช้ชีวิตอย่างปกติในท้ายที่สุด